ස්කෑන් සහ සතොස

බදාදා.............සායන දවස. අවුරුද්දක් දෙකක් තිස්සෙ පුරුදු පුහුණු කරපු මගෙ ඉවසීම , ඉවසලා ඉවසලා බැරිම තැන බිඳිලා යන එකම තැන තමයි සායන කාමරය. 
(ඉවසීම බිඳිලා යනවා කිවුවට බනින්නෙ ගහන්නෙ නෑ කාටවත්.....:-) )

ඒත් , කටහඬ ටිකක් උස් වෙනවා. මූණෙ හිනාව අඩු වෙනවා. දාඩිය දාන්න පටන් ගන්නවා.......... තව ලෙඩ්ඩු කී දෙනෙක් ඉන්නවද කියලා එලියට ඔලුව දාලා බලන්න හිතෙනවා........ මේ වගේ ගොඩක් දේවල් වෙනවා.  
මොකද්ද මේ වෙනසට හේතුව කියලා හිතලා බලද්දි තමයි තේරුණේ....... 
පොදු හේතුව, භාශා ප්‍රශ්නෙ.

සායන වලට එන රෝගීන් කියන ගොඩක් දේවල් මට තේරෙන්නෙ නෑ. වාට්‍ටුවෙ නම් මොකක් හරි තේරෙන්නෙ නැත්නම්, ක්ෂණිකව ඒක තේරුම් කරලා දෙන්න අපේ හෙද නිලධාරීන් සැදී පැහැදී ඉන්නව. ඒත් සායනයෙ ඉන්න සේවකයන්ට සිංහල හොඳින් බෑ. 

ඒ නිසා මට නොතේරෙන දේවල් තේරුම් කරන්න කෙනෙක් සල්ලි වලට හරි හොයා ගන්න හිතිලා තියෙන්නෙ දැන් නම්. 
ඊටත් වඩා තියන ප්‍රශ්නෙ , තේරුම් ගන්න ටික නම් කොහොම හරි කරන්න පුළුවන්, ගොඩක් වෙලාවට සායනයෙදි විවිධ රෝගීන්ට විවිධ උපදෙස් දෙන්න ඕන. ඒක තමයි ලොකුම ප්‍රශ්නෙ. කියන්න ඕන කිසිම දෙයක් හරියට කියාගන්න බැරි වෙද්දි දැනෙන ඒ හැඟීම නම් විස්තර කරන්න අමාරුයි. අන්තිමට ලෙඩා හිටියටත් වඩා ලෙඩ වෙලා තමයි මගෙ ලඟින් නැගිටලා යනවා ඇත්තෙ........ 

(හැමදාම ක්ලිනික් එක වෙලාවට "අද නම් දෙමළ වාක්‍ය දහයක්වත් පාඩම් කරනවා කියලා හිතා ගත්තත්, ඒකෙන් එළියට යද්දි ඒ අධිශ්ටානය එහෙමම අමතක වෙලා යනව. ආයෙ මතක් වෙන්නෙ ඊළඟ බදාදා)

ඉතින්, ගිය බදාදාත් මේ වගේම සුන්දර බදාදාවක්. 
කොයි තරම් සුන්දරද කියනව නම් අවුරුදු නිවාඩුවට ගෙදර ගිය සමහර අය ඇවිත් හිටියෙත් නැති නිසා, දොස්තරට ලෙඩ්ඩු අනුපාතයේ විශාල වෙනසක් වුණා. 
සිංහලෙන්ම කිවුවොත් , ලෙඩ්ඩු වෙනදා වගේම ගනනක් සහ දොස්තරලා එක්කෙනයි. 
වෙනදට කලින් සායනය පටන් ගන්න හිතපු මම 7 වෙද්දි සායනයට ගියා. (වෙනදට පටන් ගන්නෙ 8ට) ඒත් ඉතින් මම 7ට ගියා කියල රෝගීන් දන්නෙ නෑනෙ........ 
මම යන වෙලාවෙ කිසිම රෝගියෙක් ඇවිත් හිටියෙ නෑ. හැමෝම ආවෙ සුපුරුදු පරිදි 7.30 පහු වුණාට පස්සෙ. 

ඒකට තවත් හේතුවක් තමයි, අපේ සායනයට හැතැප්ම ගණන් දුර ගෙවාගෙන එන රෝගීන් ඉන්නව. ඒ මිනිස්සුන්ට යන්න එන්න මුළු උදේ වරුවටම තියෙන්නෙ එක බස් එකයි. 
ඉතින් ලෙඩ්ඩු එන්නෙ, අපිටවත් එයාලටවත් ඕන වෙලාවට නෙමේ, බස් එකට ඕන වෙලාවට. ඒ බස් එක වැරදුනොත් එදාට සායනෙත් නෑ. 
ඉස්සර යුද්ධ කාලෙ අපිට අහන්න ලැබුණ ගම්මාන වල නම් සහ ඒවගෙ ජීවත් වෙන මිනිස්සු  දැන් සජීවීවම දකින්න ලැබෙන විදිය එක්තරා විදියක පුදුමයක්.  

ඒ මාතෘකාව ටිකකට නවත්තලා , මම එක සිදුවීමක් කියන්නම්.

ඉතින් සුපුරුදු පරිදි සායනය ආරම්භ වුණා. මමත් සුපුරුදු විදියට, නොපැකිලව, නොබියව, නොදැවී, දන්න දෙමළ සහ මමම නිර්මාණය කරපු දෙමළ වල උදව්වෙන් සායනය පවත්වාගෙන ගියා. 

ඉඳලා හිටලා ආව ත්‍රිවිධ හමුදාවේ සහ  පොලිසියේ රෝගීන් හැරෙන්නට ඉතිරි සියලු දෙනාම කතා කළේ දමිළ පමණයි. 

ඒ අතරට එක් විශේෂ පුද්ගලයෙක් පැමිණියා. අවුරුදු 50ක් පමණ වූ ඔහු, ඉතාම හොඳින් සිංහල කතා කළා. ඔහුගේ ප්‍රශ්නය වුණේ කකුලේ තිබෙන සුව නොවෙන තුවාලයක්. කලින් සතියේ සායනයට ඔහු පැමිණ තිබුණා. එහිදී සැලසුම් කර තිබුණේ, ඔහුගේ කකුල් වල නහර වල ස්කෑන් පරීක්ෂාවක් කර ඒ වාර්තාව සමග නැවත් සායනයට පැමිණෙන ලෙසයි.

"කෝ සීයා කකුලෙ ස්කෑන් එක?"
"ස්කෑන් එක...........? " ඔහු මොහොතකට කල්පනා කළා. 
"ස්කෑන් එකක් කළේ නැද්ද කකුලෙ නහර බලන්න?"  මගේ ඊලඟ ප්‍රශ්නය වුණා.
"කළා කළා..."

ඔහු යුහුසුලුව ස්කෑන් වාර්තාව හොයන්නට පටන් ගත්තා. ඔහු ළඟ තිබුණ විවිධ වාර්තා, පොත් ආදිය පීරමින් මමත්, උදවුවට සිටි සේවිකාවත්  එය සෙවුවා. ඒත් හම්බුණේ නෑ.

"අපරාදෙනෙ ස්කෑන් එක. ආයෙ කරන්න කාලයක් බලන් ඉන්න වෙනවනෙ......... ඒක පරිස්සම් කරගන්න තිබුණනෙ. මම රෝගියාට කිවුවේ චෝදනාත්මකව. ඔහුගෙ හිතත් කලබල වෙන් ඇති. මොහොතකින් ඔහු කොල කැබැල්ලක් ගත්තා පොතක් ඇතුළෙන්...........
"මේ තියෙන්නෙ ස්කෑන් රිපොර්ට් එක"

මට අඬන්නද හිනා වෙන්නද කියල හිතා ගන්න බැරි වුණා. ඇත්තම මට ඒ වෙලාවෙ හිනා ගියා. 

ඔහු අතට අරන් තිබුණෙ සතොසෙන් භාන්ඩ මිල දී ගත්තු බිලක්.... හාල් , සීනි, පරිප්පු සහ තවත් අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ කීපයක් එහි සඳහන් වුණා.....

"මේ මොකද්ද....... මේ සතොසෙන් බඩු ගත්තු බිලක්නෙ. ස්කෑන් රිපොර්ට් එක දුන්නද දන්නෙ නෑ සතොසට..." මගේ කතාවට රෝගියාටත් හිනා ගියා.  

අන්තිමේදි ඒ ස්කෑන් රිපොර්ට් එකත් කොහේ හෝ අස්සක තිබිල හොයාගන්න අපිට පුළුවන් වුණා.

ඒ වෙලාවෙ ඒ ගැන හිනා ගියත්, දැන් ඒ ගැන හිතෙද්දි හිත ටිකක් බර වෙනවා. එකක් ඒ බිලේ තිබුණ භාණ්ඩ.ඒවා  අත්‍යවශ්‍යම භාණ්ඩ විතරමයි. කිසිම සුඛෝපභෝගී දෙයක් එහි තිබුණෙ නෑ.
අපි අත්‍යවශ්‍යයි කියලා හිතලා, ඒ දේවල් නැති වුනොත් ජීවිතෙන් බාගයක් නෑ වගේ හැසිරෙන කිසිම දෙයක් එහි තිබුණෙ නෑ. 

සමහර විට, ඒ මනුස්සයගෙ කකුලෙ තිබුන කාලාන්තරයක් පවතින තුවාලය නිසා හරි හමන් රස්සාවක් කරගන්න බැරුව ඇති. ඒ නිසාම ගෙදර බොහෝ ආර්ථික ප්‍රශ්නත් ඇති. 

ඒ වෙලාවෙ මගෙ කටට ආව හිනාව ඒ අසරණ කමට වුණ හිනාවක්ද කියල හිතෙද්දි දැන් ලොකු දුකක් දැනෙනවා.

අනිත් එක තමයි, මේ මිනිස්සුන්ගෙ තියෙන නොදැනුවත් කම ගැන හිතද්දි හිතට දැනෙන හැඟීම. ස්කෑන් කොලයක් සහ , කඩයක බිලක් වෙන් කරලා අඳුනගන්න තරම් වත් අවබෝධයක්  නෑ. ඒක අසරණ කම සහ දුප්පත් කමම නෙමේ. 

කාලයක් තිස්සෙ සාමාන්‍ය ලාංකීය සමාජයට විවර නොවීමේ ප්‍රතිපලයක් වෙන්නත් පුළුවන්. එහෙම කියලා, ලංකාවෙ අනිත් පැති වල ඉන්න මිනිස්සු තමන්ගෙ සියලුම ලෙඩ රෝග ගැන ඉතා හොඳ අවබෝධෙකින් ඉන්නවා කියන්නත් බෑ. 
ලෝකෙ අනිත් බොහෝ රට වලට සාපේක්ෂව අපේ රටේ බොහෝ දෙනා තමන් ගැන හොයලා බලන්නෙ ඉතා අඩුවෙන් කියලා කියන්න පුළුවන්. 

ඒ අතරිනුත් මේ ප්‍රදේශයෙ මිනිස්සු හිතන පතන විදිය ගොඩාක් වෙනස්. 

තවත් සමහරු භාශාව ප්‍රශ්නයක් කරගෙන.
එක උදාහරණයක් කියන්නම්.

මීට මාස කීපයකට කලින් හදිසියේම එක කාන්තාවක් වාට්‍ටුවට ආවා. ඇය ඊට මාස කීපයකට කලින් තයිරොයිඩ් ග්‍රන්ථියේ පිළිකාවක වැඩි දුර ප්‍රතිකාර සඳහා යාපනය රෝහල වෙත අප විසින් යොමු කළ රෝගියෙක්. ඇය නැවත පැමිණ තිබුණේ වැඩි දුර පරීක්ෂණ සඳහා, කලින් ශල්‍යකර්මයේදී ලබාගත් පටක කොටස් කිහිපයක් ‍රැගෙන යාමට. නමුත්, ඒ පටක කොටස් ඉල්ලා තිබුණේ යාපනය රෝහලෙ නොවේ. ඉන්දියාවේ කුමක් හෝ රෝහලකින්.

ඇය ඉන්දියාවට යාමට හේතුව අප අසා සිටියා. ඇය පැවසුවේ මෙවැන්නක්.........

"ඒකට ඕන බේත් යාපනේ තිබුනෙ නෑ, ඒ නිසා මහරගමට යන්න කියලා එහෙන් ලියුමක් දුන්නා. ඒත් මහරගම යන්න අපිට සල්ලි නෑ. අනිත් එක සිංහල දන්නෙත් නෑ............ ඒ හින්දා ඉන්දියාවට ගියා.........."

නිකමට හිතන්න, ඒ ප්‍රකාශයේ ගැබ් වෙලා තියන දේ. මහරගම යන්න සල්ලි නැත්නම්, ඉන්දියාවට යන්න සල්ලි තියනවද....... 
ඒක තමයි අපේ හිතට මුලින්ම එන ප්‍රශ්නෙ. ඒත් , මහරගම නොයන්න ඇත්තම හේතුව ඒක නෙමේ.  සිංහල බැරි කම. 

ඒ වෙද්දිත් පිළිකාව හඳුනාගෙන මාස 5කට වැඩි කාලයක් ගත වෙලා තිබුනා. ඉන්දියාවෙන් ලංකාවටත්, ලංකාවෙන් ඉන්දියාවටත් යන්න එන්නම, ඒ ලෙඩා රස්තියාදු වෙලා. ඒක එයා විසින්ම ලඟා කරගත්තු අවාසනාවක්. ටිකක් කල්පනා කරලා ඒ වෙලාවෙ මහරගම ගියා නම් ඇයට කොයි තරම් නම් දේවල් ඉතුරු වෙනවද.........

රටේ වෙනත් ප්‍රදේශ ගැන අවබෝඅධයක් නැති කම. යුද්ධය ඉවර වුණා කියලා මෙහෙ මිනිස්සුන්ව දකුණට ගෙනිහින් ඔලුව හරවලා මේකයි අපේ රටේ ඇත්ත තත්වෙ කියලා අපිට පෙන්නන්න බෑ.  අඩුම තරමෙ, පාරවල් ටිකවත් හොඳට තියෙන එකේ ටිකක් අනිත් ප්‍රදේශ එක්ක සම්බන්ධතාවයක් පවත්වගෙන යන්න හිතෙනව නම්, මේ වැරදි අවබෝධ, නොදැනුවත්කම් ගොඩක් අඩු වෙලා යාවි.

ඒ වගේම උතුර ගැන දකුණෙ මිනිස්සුන්ගෙ තියන වැරදි වැටහීම් නැති කරන්නත් තවම අමාරුයි. මොකද්දෝ වාසනාවකට මෙහෙ එන්න හිතුනෙ නිසා නෙමේ නම්, අපිත් හිතන්නෙ තවම අර පරණ පුරුදු විදියට......

"එහෙ ඉන්න කරදර නැද්ද..........?" තවමත් කීයෙන් කී දෙනෙක් එහෙම අහනවද...... 
(ඉස්පිරිතාලෙට යන්නෙ බෝට්‍ටුවෙන්ද කියල අහපු යාලුවෙකුත් ඉන්නවා මට ;-) )
ඒ වෙලාවට පුලුවන් විදියට මෙහෙ වාතාවරණය ගැන තේරුම් කරලා දෙනවා..............

ලියන්න පටන් ගත්තෙ මිනිස්සුන්ගෙ තියන නොදැනුවත් කම් ගැන. ඒත් අද ලියැවුනේ අච්චාරු ලියවිල්ලක්.......... ඒ නිසා ලිවුව දේවල් සාරාංශ ගත කළොත්,
*මගෙ අපූරු දමිල භාශා හැකියාව
*රෝග නිසා මිනිස්සුන්ගෙ ආර්ථිකය බිඳ වැටීම
*තමන්ගෙ ලෙඩ රෝග ගැන අවබෝධයක් නැති වීම
*දැවෙන ප්‍රශ්න වලදීත් භාශාව පෙරට පැමිණීම
*උතුර දකුණ අතර පවතින අනවබෝධය

(ඒ සාරාංශ ගත කිරීම පෝස්ට් එකටත් වඩා අච්චාරු සහගත වුණා වගේ. ඒ නිසා පැහැදිලි ලිපියක් මේ මාතෘකාම අළලා ලියන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා..................)

ලඩ්ඩු පිඟාන

http://pixgood.com/motichur-laddu.html

අපේ කැන්ටින් එකට ලඩ්ඩු ගෙනත්....... 

ඒක දැක්ක විතරයි, සත්වනක් ප්‍රීතියෙන් පිනා ගිය මම සල්ලි දෙන්නෙත් නැතුවම එකක් අරගෙන කෑවා. 
කෑවා කිවුවට කන්න පටන් ගත්ත විතරයි. මට ඒක එපා වුණා. ඔතලා තිබුණ සව් කොලෙත් එක්කම ඩස්ට් බින් එකට දාපු මම පුරුදු විදියට උළුඳු වඩයක් කාලා ආපහු ආවා. 

( මගෙ යාලුවා හැමදාම කියන කතාවක් තමයි කැන්ටින් එකේ තියන කෑම වලින් මම දන්නෙ උලුඳු වඩ වල රස විතරයි කියන එක. ඇත්ත තමයි. තව එක එක කෑම වර්ග තියනව කැන්ටින් එකේ, ඒත් මොකද දන්නෙ නෑ, මට කන්න හිතෙන්නෙම වඩේ විතරයි. සමහර විට ඒකෙ තියන අනිත් දේවල් කන්න අමාරු නිසා වෙන්න ඇති. ඒ කියන්නෙ පූරි , චපාති, ඉඳිආප්ප වගේ ඒව එක පාර කන්න බෑනෙ. හොදි ගාගෙන, අත හෝදලා, ....... හරිම කරදරයි. ඒ නිසා ලේසිම දේ තමයි වඩේ වගේ ලේසියෙන් හපලා කන්න පුලුවන් දෙයක් කන එක. )

ඒක මහ වංචා සහගත ලඩ්ඩු එකක්. 
පහු ගිය අවුරුදු දෙකක් , තුනක් පුරාවට මම ලඩ්ඩු හොයනවා. ඒත් හිතට හරියන රස ලඩ්ඩු එකක් හම්බුණේ නෑ ආයෙ කවදාවත්. 

එතකොට කොහෙන්ද මේ හිතට හරියන ලඩ්ඩු හම්බුණේ?
ඒක දිග කතාවක්........

මම අවස්ථා කීපයකම  කලින් කියල තියනව නේද එක කාලයකදි මම පෞද්ගලික වෛද්‍ය මධ්‍යස්ථානයක වැඩ කළා කියල....... 

මෙවන් හෙදියක ලද ඇය

මිනී මැරුමක් වැළැක්වීමි

වැස්සෙ ආව පොඩි එකා

ඒක තිබුණෙ තරමක් දුරට නිදහස් වෙළඳ කලාපයට ආසන්නව. ඒ නිසා දිනපතාම විවිධාකාර පුද්ගලයන්ව මට මුණ ගැහුණා. ඒ අතර ගුවන් සේවිකාවො වගේම නිදහස් වෙළඳ කලාපෙ යුවතියනුත් හිටියා.

ඒ විතරක්ම නෙමේ, දිනපතාම වගේ විදේශීය පුද්ගලයනුත් එතෙන්ට පැමිනියා. ඒ බොහෝ දෙනා වෙලඳ කලාපෙ තිබුණ විවිධ කම්හල් ආදියේ වැඩ කරන පුද්ගලයින්. 

ඒ අතරින් බොහෝ දෙනා ආසියාතිකයො. චීන, කොරියන්, ඉන්දියානු වගේම පාකිස්ථානය, නේපාලය වැනි රටවල් වලින් . ලංකාවෙ ඒ තරම් පිට රට මිනිස්සු  ශ්‍රමයට වැඩ කරනවා කියල මම දැනගත්තෙ ඒ කාලෙ. ඒ අතරින් චීන , කොරියන් මිනිස්සු වැඩි පුරම ආවෙ මොනව හරි ආහාර වර්ග ආසාදනය වෙලා. එයාලා දකින දකින දේ කන නිසා එහෙම වෙනවා කියල තමයි අපි හිතුවෙ.  

මේ කවුරු ආවත්  මම මුහුණ දුන්න ලොකුම ගැටලුව තමයි, ඒ කිසිම කෙනෙකුට සිංහල හෝ ඉංග්‍රීසි භාෂාව කතා කරන්න්නට නොහැකි වීම. වෙනත් වචන වලින් කියනව නම්, මට ඔවුන්ගෙ භාෂා කතා  කරන්නට නොහැකි වීම.  ඒ නිසා සෑම වෙලාවෙම භාශා පරිවර්තකයෙකුගෙ උදවු අවශ්‍ය වුණා.

මේ අතරින් දිනපතාම රෝගීන් ‍රැගෙන එන ආයතනයක් තිබුණා. එය ඉන්දීයානු සමාගමකට අයත් ආයතනයක්. 
ඒත් එහි ඉන්දීය ජාතිකයින්ට අමතරව, නේපාල, පකිස්තාන ආදී විවිධ ජාතීනුත් සේවය කලා. 
මම කලින් කී කොරියන් ජාතිකයින් සහ චීන ජාතිකයින් එක්ක සසඳා බලද්දි, ඔවුන්ගෙත් භාෂා හැකියාවෙ කිසිදු වෙනසක් තිබුණෙ නෑ. 

කොහොම වුණත් මට වැටහුණ දෙයක් තිබුණා, ඒ, මේ සමාගමේ සේවකයන් අධික වශයෙන් මහන්සියට පත් වෙනවා කියන එක. 

එක දවසක්, මේ ඉන්දීය ජාතිකයින් කීප දෙනෙක් සමග වෙනත් තරුණයෙක් පැමිණියා. 

වෙනදාට පැමීණෙන පුද්ගලයින් සමග බලන විට ඔහුගේ වෙනස කැපී පෙනුණා. ඊට හේතුව ඔහුගේ පෙනුම සහ ඇඳුම් වල වූ පිරිසිදු ස්වභාවය. 
එමෙන්ම , ඉතා නිවැරදි හා පැහැදිලිව ඉංග්‍රීසි භාෂාව හැසිරවීමේ හැකියාවක් ඔහු සතු වුණා. ඒ පිළිබඳව නම් වඩාම සතු‍ටු වුණේ මම.

මොකද පළවෙනි වතාවට ඔවුන්ගේ  රෝගීන්ගේ නිවැරදි රෝග ඉතිහාසයක් අසා ගැනීමට හැකියාව ලැබෙන නිසා. හිතුවාටත් වඩා හොඳින් ඔහු ඒ සඳහා මට සහය දුන්නා. 

ඔහුගේත් ඔහු සමග පැමිණි අනෙකුත් රෝගීන්ගේත් කැපී පෙනෙන වෙනසට හේතුව දැනගන්න මගේ හිත උනන්දු වුණා.  ඔහු අනෙකුත් සේවකයන්ට වඩා ඉහළ තනතුරක් හෙබවූ අයෙක්. 
(පෞද්ගලික අංශයේ ‍රැකියා ගැන මගෙ අවබෝධය කොපමණද කියනව නම්, ඒ තනතුර මොකද්ද කියලවත් දැන් මට මතක නෑ.)

"එළියට යන්න ලැබෙන අවස්ථා හරි අඩුයි මේ දවස් වල. ඒ නිසා හිතට  දැනන ස්ට්‍රෙස් එක අඩු කරගන්න අද මෙයාලට බේත් අරන් දෙන්න එක්කන් ආවා" මින් පෙර ඔහුව හමු නොවීමට හේතුව මා විමසන විට ඔහු ලබා දුන්නු පිළිතුර වුණා. 

ඒ ඔහුව මුණ ගැහුණ පළවෙනි වතාව. නමුත් ඒ එකම වතාව වුණේ නැ. ඉන් පසුව සතියට දින කිහිපයක්ම රෝගීන් ‍රැගෙන එන්න ඔහු පුරුද්දක් කරගත්තා. 
ඒ එන සෑම වතාවකදීම කතා කරන්නට අලුත් මාතෘකාවක් ඔහුට තිබුණා. ලංකාවෙ දේශපාලනය, ලංකවෙ බලන්න යන්න තියෙන ලස්සන තැන්, බලන්න ගිය තැන්.......  විවිධ මාතෘකා. 
ඔහුට ලංකාව පිළිබඳව කතා කරන්නට තිබෙන දේ කියන්නට සුදුසු කෙනෙකු නොමැති බව ඔහු නිතරම පැවසුවා. ලංකාවේ අපි නොදකින ඉතා සියුම් දුර්වලතා, සුන්දරතා ඔහුගෙ ඇසට හසු වී තිබුණේ හිතාගන්නට බැරි තරම් පුදුමාකාර විදියට. 

ඒ ලෙසින් ඇරඹුණ ඒ අපූර්ව යහලු කම මටත් අලුත් අත්දැකීමක් වුණා. කොයි තරම් යාලුවො හිටියත්, වෙනත් රටකින් හමුවෙන යහලුවෙක් හරිම "අලංකාරයි" කියල මට හිතෙනව. 
සංස්කෘතීන් දෙකක් වීම, කුඩා කල සිට හැදී වැඩුණ ආකාරය වෙනස් වීම, කොටින්ම කියනව නම් ලෝකය දිහා බලන ආකාරයම වෙනස් වීම ඒ අලංකාරත්වයට හේතු වෙනවා. 

කියන්න අමතක වුණා. ඔහුගෙ නම "රෝහිත් ". 
මාත් සමග වැඩ කළ හෙදියන් බොහෝ විට ඒ නම කිවුවේ "රෝහිත" කියලා. ඒක නිරන්තරයෙන්ම ඔහුව තරහ හැස්වීමට සමත් වුණා. "කරුණාකරලා, එයාලට කියන්න, මම රෝහිත් මිසක් රෝහිත නෙමේ කියල"..... ඔහු නොයෙක් වර මගෙන් ඉල්ලා සිටියා. 
ඒ ඉල්ලීම කවදාවත් ඉ‍ටු නොකරන්නට මමත් වග බලා ගත්තේ, ඒ නමින් ඔහු අපහසුතාවයට පත් වීම මටත් තරමක විනෝදයක් වූ නිසා. 

මේ විදියට රෝහිත් අපේ වෛද්‍ය ආයතනයට දින කීපයකට වරක් හෝ පැමිණීම අපිට සුපුරුදු අංගයක් වුණා. එසේ පැමිණි කිසිම අවස්ථාවක ඔහු විනාඩි 10කට වඩා මා සමග කතා බස් කලෙත් නෑ. එත් අපේ යහලු කමට එය බාධාවක් වුණෙත් නෑ .

විශේෂයෙන් කියන්න ඕනා, කොයි තරම් රෝගීන්ව ඔහු මා හමුවන්න කැඳවාගෙන ආවත් කිසිදු අවස්ථාවක ඔහු කිසිදු රෝගයකට තමන්ට බේත් ගත්තේ නෑ. 
(අනිත් අය මෙන් මහන්සි වී ඔහු වැඩ නොකිරීම ඊට හේතුවක් වන්නටත් ඇති. )

"පොඩි කාලෙන් පස්සෙ මම කවදාවත් බේත් බීලා නෑ. මාව මැරෙන්න ආවත් බේත් බොන්නෙ නෑ කියලා තමයි මම හිතාගෙන ඉන්නෙ" ඔහු නොයෙක් වර එසේ පවසා සිටියා. 

එහෙත් එක් දිනක ඔහුගේ වහසි බස් සියල්ල කන පිට හැරුණා. 

එදින ඔහු දැඩිව අසනීපව සිටියා. ඒත් සුපුරුදු මාන්නය නම් කෙසේවත් අඩු වී තිබුණේ නෑ. ඊටම සරිලන හිතුවක්කාර කමක්ද ඊට එක් වී තිබුණා. 

"මට එකම එක බේත් පෙත්තක් විතරක් දෙන්න, අමාරුව අඩු වෙන්න" 
ඔහුගේ ඒ ඉල්ලීමට මට තරහ නොගියේ ඒ වන විට මා බොහෝ සෙයින් ඔහුගේ ගතිගුන වටහාගෙන තිබුණ නිසා. කෙසේ වෙතත් බෙහෙත් වර්ග දෙකක් පමණක් ඔහුට මා එදින ලබා දුන්නා. ඒ පිළිබඳවත් ඔහු පල කළේ විරෝධාකල්පයක්. 

"හරියට අපි එයාට ලෙඩ බෝ කළා වගේ" 
අපේ හෙදියන් එසේ කියද්දී මට තිබුණේ හිනා වෙන එක විතරයි. 
අසනීපයකට තමන් හමුවට පැමිණෙන රෝගීන් බෙහෙත් එපා යැයි කීම වෛද්‍යවරයෙකුට ඉතා දුලබ අත්දැකීමක් වීම ඊට හේතුවයි. 


දින කීපයක් ගත වුණා. රෝහිත් ගේ සලකුණක් හෝ දක්නට ලැබුණේ නෑ.

"බේත් වර්ග දෙකක් දුන්න කියලා ලංකාව දාලම ගියාද දන්නෙ නෑ" 
අපේ සමහර හෙදියකගෙන් කියැවුණා. 
කොහොම වුණත් අපේ හෙදියන් කීප දෙනෙක්ටම රෝහිත් නොදැක "පාලුයි වගේ" දැනුන බව නම් මම දැනගෙන හිටියා. 

ඒත් ඔහු ලංකාව දාලා ගිහින් තිබුණේ නෑ. ඊටත් පස්සෙ දවසක හිටියාටත් වඩා හොඳින් නැවත පැමිණීම "වාර්තා කළා"

"බේත් වලට අඩු වුණා"  ඒක නම් කිවුවෙ ඇත්තටම වගේ. ඊට පස්සෙ මගෙ හිතේ තිබුණ පුංචි "කහටත්" මැකිලා ගියා.

ඔය විදියට කාලයක් ගත වුණා....

(කොහොමද මෙතෙන්ට ලඩ්ඩු සම්බන්ධ වෙන්නෙ? ටිකක් ඉන්න..... ඒ ගැන තමයි කියන්න යන්නෙ........)

ඔය විදියට කාලයක් ගත වුණා. 
එක දවසක් රෝහිත් මට කිවුවා

"තව දවස් 2කින් මම ඉන්දියා යනවා. සති තුනකින් ආපහු එන්නෙ.." ඒ වෙද්දි රෝහිත්ගෙ රට ඉන්දියාව කියලා අපිට අමතක වෙන තරමට ඔහු ලාංකීකරණය වෙලා හිටියෙ.......

"එද්දි, මොනව හරි එහෙන් ගේන්න ඕනද?"

" එද්දි ලොකු ලඩ්ඩු පිඟානක් ගේන්න" 
මම එහෙම කිවුවෙ කටට ආවට. ඒ වෙද්දි මම ලඩ්ඩු කියන්නෙ මොනවද කියල දැනගෙන හිටියෙ නෑ හරියට. දැකලා තිබුණෙ කබි කුෂි කබි ගම් චිත්‍රපටියෙ විතරයි. ඒකෙ හැටියට මම හිතාගෙන හිටියෙ ලොකු අග්ගලා වගේ කෑමක් කියල.

මාස දෙකක් පමණ ගත වුණා. රෝහිත්ගෙ සති තුනේ කෑලිත් නති වුණා. සුපුරුදු පරිදි රෝහිතගෙ ආයතනයේ රෝගීන්ගෙ භාශාව නොතේරුම් ගනිමින් මම ඔවුන්ගේ රෝග වලට අවශ්‍ය ප්‍රතිකර්ම කළා.

එදා කම්මැලි දවසක්. එක පාරටම වේගයෙන් ආව ත්‍රී රෝද රතයක් පාර අයිනෙ නැවතුණා. හදිසි රෝගියෙක්ද, අපි කලබල වුණා. 
ඒත් ඒකෙන් බැස්සෙ රෝහිත්. ලොකු බෑග් කීපයක්  ත්‍රීවිලරයේ තිබූ අතර ඔහුගේ අතෙත් කුමක් හෝ බෑගයක් තිබුණා. 
ඔහු එය ගෙනැවිත් මේසය මත තැබුවා.

"ලඩ්ඩු........... පිඟානක් හොයාගන්න බැරි වුණා. පෙට්ටියක දාල තිබුණ එකක් තමයි හම්බුණේ.........."
සති තුනකට ඉන්දියාවට ගිය ඔහු නැවත පැමිණ තිබුණේ මාස දෙකකට පමණ පසුව. ගුවන් තො‍ටුපලේ සිට වැඩි දුරකින් නොවූ අපේ වෛද්‍ය මධ්‍යස්ථානයට ඔහු පැමිණ තිබුණේ ඒ ලඩ්ඩු පාර්සලය දීලා යන්න. 

ඊට පස්සෙ මොකද වුණේ කියන්න දෙයක් නෑනේ. "ඉනික්බිතිව , ඒ ලඩ්ඩු පාර්සලයේ කාඩ් බෝඩ් පෙට්ටිය ඇරෙන්න ඉතිරි සියල්ල විනාඩි කිහිපයක් තුළ වාෂ්ප විය." 
ඒ තරම් රස ලඩ්ඩු කවදාවත් ආයෙ හම්බුණේ නෑ. තවම මම හොයනව එහෙම ලඩ්ඩු ලoකාවෙ තියනවද ක්යලා. 

ඇබ්බැහි වීමක තරම

හිමිදිරි පාන්දර 7ට විතර මගෙ යාලුවගෙන් මට ඇමතුමක් ආවා. 
"තවම නිදිද?" 
"නෑ නෑ.... නැගිටලා"
(මං ගැන හිතන් ඉන්න විදිය...... ! උදේ 7 වෙනකම් නිදා ගන්න මිනිස්සු ඉන්නවද....? ඊටත් ෆෑන් කැරකුනාට හුලං පොදක් එන්නෙ නැති කාමරේක නිදා ගනිද්දි.........)

"ඔයාලගෙ වෝඩ් එකේ පේෂන්ට් කෙනෙක් ගැන කියන්න කතා කළේ......" ඒ යාලුවා තමයි කලින් දවසෙ on call....
ඉතින් උදේ පාන්දරම සුබ පණිවිඩය අහන්න මම සූදානම් වුණා. 

"ඊයෙ රෑ අවුරුදු 20ක පිරිමි ළමෙක් ඇඩ්මිට් වුණා.  assault  එකකින් පස්සෙ. head injury මොකුත් නෑ. ඒත් ටිකක් drowsy.  
Saturation ත් අඩුයි. 
( Saturation = රුධිරයේ ඇති ඔක්සිජන් ප්‍රතිශතය ලෙසින් සරලව හඳුවන්න පුළුවන්. පෙනහලු දුර්වලතා, හදිසියේ  අනතුරු වලදී පෙනහලු වලට වෙන හානි, ප්ලූරාවට වෙන හානි නිසා එය අඩු වියහැකියි) 
ඒත් පපුවෙ එක්ස් රේ එකේ මොකුත් ප්‍රශ්නෙකුත් නෑ, ඒ වුණත් ඔක්සිජන් අයින් කරපු ගමන් saturation අඩු වෙනව 85-87% වගේ. (සාමාන්‍යයෙන් රුධිරයේ ඔක්සිජන් මට්ටම 92%කට වඩාවත් තබා ගත යුතුයි)
ඒ නිසා වෝඩ් එකට ගිය ගමන්ම එයාව බලන්න....."

සැබැවින්ම මම වාට්‍ටුවට යන විටත් ඔහු සිටියේ නිදාගෙන. කිසිදු බාහිර තුවාලයක් නොතිබූ ඔහුට ඔක්සිජන් සැපයුමක් ලබා තිබූ අතර රුධිර පීඩනය , නාඩි වේගය, ඔක්සිජන් සංතෘප්තතාවය ආදී සියලු දේ අධ්‍යයනය කළ හැකි මොනිටරයකට ඔහුව සම්බන්ධ කර තිබුණා.

මෙසේ දිගටම ඔහුව නිරීක්ෂණය කිරීමට හේත්හුව වුනේ ඔහුගේ නිදිමත ස්වභාවයත්, ඔක්සිජන් සන්තෘප්තතාවය අඩු වීමත්ය. 
එසේ නිදි මත ස්වභාවයෙන් පසු වුවද ඔහුගේ හිසට අනතුරක් සිදු වී ඇති බවට වෙනත් කිසිදු සායනික සාක්ෂියක් තිබුණේ නෑ. 
ඔහු අරක්කු පානය කර තිබුණ බව පෙර දිනයේ ටිකට් පතේ සන්දහන් වී තිබුණද, අරක්කු මගින් ඇති කරනවාට වඩා නිද්‍රා ස්වභාවයකිනුයි ඔහු පසු වුණේ.  
කිසිදු වෙනත් මත්ද්‍රව්‍යයක් භාවිත කර ඇත්දැයි දිගින් දිගට ඔහුගෙන් සහ ඔහු අසල නැවතී සිටි මිතුරාගෙන් ප්‍රශ්න කළත් ඔවුන් දෙදෙනාම එය දැඩි ලෙසින් ප්‍රතික්සේප කළා.
බැලූ බැල්මට ඔහු හොඳින් පසු වුවත් ඔහු පිළිබඳව අපේ තිබුණු පීඩනය ඉතා විශාල වුණා. 
ඊට ප්‍රධානම හේතුව වුණේ අපේ වාට්‍ටුව භාර විශේෂ වෛද්‍ය තුමන්ලා දෙදෙනාම එදින විශ්ව විද්‍යාලයක වෛද්‍ය පීටයේ සායනික පරීක්ෂණ කටයුතු සඳහා ගොස් සිටීමයි.

නමුත් දහවල් වන විට ක්‍රමක්‍රමයෙන් ඔහුගේ නිදි මත ස්වභාවය පහව යාම අපට තරමක අස්වැසිල්ලක් වුණා. නමුත් රුධිරයේ ඔක්සිජන් ප්‍රමාණය වැඩි වීමෙහි විශාල ප්‍රගතියක් ඔහු පෙන්නුම් කළේ නෑහැ. නමුත් ඒ වන විට අපට පැහැදිලි වූ එක් කරුණක් තිබුණා. ඒ ඔහුට කැස්සක් ඇති බව. 
ඒ නිසා ඔහුගේ පෙනහළු වල වූ වරද ශල්‍ය හේතුවක් නොව වෙනත් ශ්වසන මාර්ගය ආශ්‍රිත ආසාදනයක් නිසා විය හැකි බවට සැක කළ අප ඒ සඳහා වෛද්‍ය වාට්‍ටුවේ සහය පැතුවා. 

ශ්වසන රෝගයක් සඳහා වූ ඖශධ එම වාට්‍ටුව මගින් ඔහු වෙනුවෙන් ආරම්භ කරද්දී, වෙනත් ශල්‍යමය ප්‍රශ්නයක් ඔහු කෙරේ ඇත්දැයි අප වාට්‍ටුවේ කාර්ය මණ්ඩලයම නිරන්තරයෙන් අවධානය යොමු කළා. 

ඒ ලෙසින් දින තුනක් ගත වුණා. දිනෙන් දින ඔහුව යහපත් අතට හැරෙද්දීත් ඔහුව අවධානය වැඩියෙන්ම අවශ්‍ය රෝගීන් රඳවන ස්ථානයේම රඳවා තැබුවේ නිරන්තරයෙන්ම ඔහු පිලිබඳව සොයා  බැල්ලීමට අපටද හෙද නිලධාරීන්ටද පහසුවක් වූ නිසා. 

ඊයේ උදෑසන 10 පමන වන තෙක් සියල්ල යහපත් ලෙසින් පැවතුණා. 
හදිසියේම හෙද නිලදාරියෙකු විසින් ඔහුව මගේ මේසය වෙතට කැඳවාගෙන එනු ලැබුවා. "ඩොක්ට , මෙයා එළියෙ සිගරට් බිබී හිටියා......." එවේලේ නම් මගේ ඉවසීම රතු කට්ටෙන් එපිටට උත්ක්‍රමනය වුණා. නමුත් ඔහුට බැණ වදින්නට මගේ දෙමළ හැකියාව ප්‍රමාණවත් වුනේ නෑ.

නිකමට හිතන්න. ඔහු වෙනුවෙන් (විශේෂයෙන්ම ස්වසන රෝග තත්වයක් වෙනුවෙන්) අප වූ මහන්සිය....... රෝහල විසින් ඔහු වෙත දරන ලද වගකීම , වියදම,........  ඔහු ඒ කිසිවක් තඹ සතයකට මායිම් කර තිබුණේ නෑ. 
ඇතැම් විට ඒ ඇබ්බැහි වීමෙන් මිදීමේ අපහසුව වන්නට ඇති. නමුත් දින තුනක් ඇඳට වී සිටි ඔහුට එසේ නොවැලැක්විය හැකි ඇබ්බැහි වීමක් ඇති බවටද සිටිය නොහැකියි. 

තත්වය අන්තිම අංශුව දක්වාම පුපුරා විනාශ වී ගියේ අද උදෑසන. 

උදෑසන ඔහුව බලන විට අද ගෙදර යා හැකිදැයි ඔහු මගෙන් විමසා සිටියා. ඇත්තෙන්ම අද වන විට ඔහු සිටියේ ගෙදර යා හැකි තත්වයකයි. එහෙත් මගේ පිළිතුර වුණේ එය ප්‍රධාන ශල්‍යවෛද්‍ය තුමාගේ තීරණයක් බවයි.  එහෙත් ඔහු දිගින් දිගටම තමාට නිවසට යාමට ඉඩ දෙන ලෙස මට ඇවිටිලි කළා. 
ඒ සඳහා ඔහු දිරිපත් කල හේතුව වුණේ ඔහුගේ අක්කාට අලුතින් බබෙකු ඉපදී ඇති බවයි. ඔහු අසල සිටි ඔහුගේ මිතුරාද ඒ කරුණ අනුමත කරමින් රෝගී තරුණයාට ඒ සඳහා ලොකු සහයක් ලබා දුන්නා. 
(ඒ මිතුරා යැයි කියා ගන්න පුද්ගලයා සම්බන්ධව මගේ සිතේ කෙසේවත් පැහැදීමක් තිබුනේ නෑ. ඊට හේතුව වුණේ ඔහුට සිගරට් බීමට අනුබල දී තිබුනේ ඔහු නිසාය. )
වාට්‍ටුවේ හෙද නිලධාරීන් ඔහුව වාටූවෙන් යැවීමට උත්සාහ කළත් , රෝගියා අසල නැවැත්වීමට කිසිවෙකු නොමැති බව පවසමින් ඔහු දිගටම ‍රැඳී සිටියා. 

කෙසේ නමුත් ප්‍රධාන වෛද්‍යතුමා පැමිණ ඔහුව ගෙදර යැවිය හැකි බව පැවසුවා. රෝගියාටත් වඩා එය මට ඉමහත් අස්වැසිල්ලක් වූ බම කිව යුතුයි , මන්ද යත් ඔහු වරින් වර මා වෙතට පැමිණ ඇවටිලි කිරීම මට මහත් හිස රදයක් බවට පත් වී තිබීමයි. 

එහෙත් අප සියල්ලන් පුදුමයට පත් කරමින් සුළු මොහොතකින් ඔහු  වාට්‍ටුවෙන් අතුරුදහන් වී සිටියා. තමාගේ ඇඳ ඇතිරිලත්, කොට්ටයත් වාට්‍ටුවේම දමා ඔහු ගොස් තිබුණේ රෝග නිර්ණය කාඩ් පත ගන්නටවත් නොනැවතෙමින්. 

මෙවන් අවස්ථා වලදී කරන ලෙසින් ඒ පිළිබඳව රෝහල් අධිකාරී වරයා හරහා, රෝහල් පොලිසිය වෙත දැන්වීම වාට්‍ටුව මගින් සිදු කළා. ඔහු පිලිබඳව මගේ සිතේ වූ කල කිරීමත් , ඔහුගේ යහලුවා පිළිබඳව වූ තරහක් වැනි වූ හැඟීමත් දෙගුණ තෙගුණ වුණේ රෝගීන්ගේ අමුත්තන් සඳහා වූ පැයේදී. 

යම්කිසි කාන්තාවක් හඬා වැටෙමින් වාට්‍ටුව වෙතට පැමිණියා. අසරණ පෙනුමකින් යුතු වූ ඇය  හඬමින්ම හෙද නිලධාරීන් සමග යම්කිසි කරුණක් පිළිබඳව විස්තර කළා. නමුත් ඇය පැවසූ බොහෝ දේ මා හට වටහා ගැනීමට පහසු වූයේ නෑ.  

වැටහුණ දේත්, පසුව සිංහලට පරිවර්තනය කරගත් දේත් අනුව,
ඇය මම මුලින් සඳහන් කළ රෝගී තරුණයාගේ මව. ඔහු ඉතාම තදින් අරක්කු, සිගරට් සහ ගංජා භාවිතයට ඇබ්බැහි වූ අයෙක්. දෙමවුපියන් කියනා කිසිවක් කනකටවත් නොගන්නා ඔහු ඒ තත්වයට පත් වන්නට නරක මිතුරන් ඇසුර ප්‍රධානම හේතුව වූ බව ඇය සඳන් කර සිටියා.

ඔහු රෝහලෙන් පිට වී ගිය පසුව යහලුවා සමග කොහේ හෝ ගොස් තිබුනා. අම්මා ඒ බව දැනගෙන තිබුණේ පොලිස් පණිවුඩය ලද පසුව හතර වටේ සිටින ඔහුගේ මිතුරන්ට දුරකථන ඇමතුම් ලබා දීමෙන්.

දින ගණනක් තමන්ගේ දරුවා රෝහලේ සිටීමෙන් දුක් වූ ඒ මවට දරුවා සුව වීමෙන් ලැබෙන සතුටද අහිමි වී තිබුණා. තමන් යන්නේ කොහේදැයි පවසා තම මවට විනාඩියක දුරකතන ඇමතුමක් හෝ නොදීමට ඔහුගේ හිත ගල් වී තිබුණා. 
එමෙන්ම ඔහුගේ "අලුත ඉපදුණ" අක්කාගේ බබා වයස මාස 4ක ළදරුවෙකු බවටද අප දැනගත්තා.

ඔහු වාට්‍ටුවේ නැවැත්වූ දින අසාමාන්‍ය ලෙස නිදි මත බවක් පෙන්වීමට හේතුව මත්ද්‍රව්‍ය / ගංජා භාවිතය බව ඒ අවස්ථාවේදී අප වටහා ගත්තා. 
ඒ පිළිබඳව දිගින් දිගටම විමසද්දී  "නැහැ" යනුවෙන් ඔහුත්, ඔහුගේ මිතුරාත් පැවසීඑම නිසා අප සියල්ලන්ම ‍රැවටීමකට ලක් වුණා. එයින් වූ නාස්තිය, කාලය , ශ්‍රමය, මුදල් යන  සියල්ලමයි.

හැරත් , එවන් ඇබ්බැහි වීමක් පිළිබඳව යම් තරමක හෝ ඉඟියක් ලබා දුන්නා නම්, ඒ පිළිබඳව මානසික සායනයකට ඔහුව යොමු කර ඉන් මුදවා ගැනීමටත් හැකියාව තිබුණා.

එලෙසින් ඔහුගේ  වරදින් තමන්ගේ, තම පවුලේ සතුට ගිලිහී අවසන් වී තිබුණා